“Dedicate yourself and
you can find yourself
Standing in the Hall
of Fame”
Dit is een regel uit een nummer van The Script, een Ierse
band die bij scholieren populair is. Het lied heeft vier akkoorden en een
pakkende deun. Deze kenmerken maken het geschikt om het met leerlingen uit de
brugklas te zingen en te spelen, mits je niet bang bent voor een beetje herrie.
En dat ben ik niet, althans, ik schort die angst altijd op. Alleen, vandaag voelde
ik mij ongemakkelijk bij de strekking van de tekst. Vreemd, want ik doe zelden
moeilijk over teksten, al zijn ze infantiel, cliché of seksueel getint.
Het kwam door Diederik.
De tekst van ‘Hall of Fame’ gaat over wat je kan bereiken
met toewijding. Zo lijkt het. Maar wat moet je bereiken? Wat is het doel? ‘The world’s gonna know your name.’ Zo geeft de tekst voeding aan een fascinatie
voor roem die je typerend voor deze tijd kan noemen.
En ik dacht dus aan Diederik.
Inmiddels weet heel Nederland dat Diederik Stapel uit
Oegstgeest komt, en dat hij daar naar het vwo ging. Naar onze school dus. Onze
rector werd de afgelopen dagen gebeld door journalisten en kreeg steeds deze
vragen voorgelegd: was Diederik Stapel als leerling al frauduleus? Had hij
narcistische trekjes? Spiekte hij?
In de koffiekamer vertelde hij mij dat hij Stapel jarenlang
Engels gegeven had. Een prettige leerling met een schoon blazoen. Winnaar van
de Curatorenprijs voor excellente leerlingen in 1985. Het is moeilijk te
begrijpen. Natuurlijk pronken wij graag met succesvolle oud-leerlingen. Maar
wat doe je met fraudeurs en brekebenen? Op de diplomaceremonie van onze
Internationale School, een paar weken geleden, gebeurde iets wonderlijks. De
rector liet zoals altijd een poster zien van onze eigen Hall of Fame: Jet
Bussemaker, politica; Laura Jansen, zangeres; Taeke Taekema, hockeyer; H.M. van
den Brink, journalist. Kijk, beste gediplomeerden, dit kan je worden. Ten
slotte: Diederik Stapel, hoogleraar sociale psychologie… Daar stond die naam.
Hij was met opzet niet weggehaald. Een kostbaar moment van zelfreflectie voor
school, leerlingen en ouders. Kijk, dit
kan je worden. Een adembenemende stilte viel over de zaal. Men zag het, en
men begreep het.
Dit wilde ik mijn bruggers, die met de tekst en de
muzieknoten voor hun neus zaten, graag duidelijk maken. Wat je ook wordt, je
kan maar één ding verliezen:
jezelf. Maar het was het goede moment niet. Drie jongens mompelden de tekst voor
zich uit, terwijl ze ritmisch met hun hoofden bewogen. Eén speelde luchtgitaar onder de tafel. Clara, mijn
toppianiste, tikte met haar vingers op het tafelblad, terwijl ze ingespannen
naar de muzieknoten tuurde. We moesten nodig aan de slag.