‘In de ideale wereld maakt een leerling gewoon zijn huiswerk,’
zei een collega. Ik moest nadenken over het zinnetje, het leek niet te kloppen.
Over wiens ideale wereld had hij het? In de ideale wereld bestáát
huiswerk helemaal niet. Ik heb het idee dat ik dat zinnetje over ‘de ideale
wereld’ vaker hoor de laatste tijd, niet alleen op school. Het gaat zo:
‘in de ideale wereld...’ en dan komt er altijd iets achteraan dat
teleurstellend triviaal is zoals ‘... scheidt iedereen afval’, ‘...spoelt
niemand maandverband door de wc’, ‘... hebben jongens een net handschrift.’
Het
valt me ook op dat het nooit de echte idealisten zijn die het zeggen,
integendeel, het zijn eigenlijk altijd pragmatici. Ze gaan ervan uit dat de
ideale wereld een fata morgana van oude hippies is, dat het dus geen enkele zin
heeft om ervoor te vechten, en dat we genoegen moeten nemen met een behoorlijk
slap aftreksel van de ideale wereld, namelijk één
waarin strenge regeltjes, scherpe controle, en goedbedoelde repressie een rol
spelen.
Ik ben denk ik ook een oude hippie.
Een ingenieus systeem van huiswerkcontrole moet er dit jaar
voor zorgen dat wij ons eigen slappe aftreksel van de ideale wereld brouwen. De
veelgeprezen iPad wordt daarbij ingezet. Je loopt langs de tafels met de veegplank
in de hand. ‘Huiswerk niet gedaan? Jammer joh. Hopla, tik... kijk, vakje kleurt
rood achter je schitterend mooie naam, hier, op mijn eipet.’ Niks nieuws? Nou,
het verschil met vroeger is dat nu iedereen - ook de ouders - realtime op de
hoogte is van het verzuim, want het is een ‘open systeem’. ‘Ik voel me net een
NSB-er’ klaagde een collega Frans, die ook de ziel van een oude hippie heeft.
Tja, je zou een school het spanningsveld kunnen noemen waar
de ideale werelden van leerlingen en die van leraren naast elkaar proberen te
bestaan. Maar ook dat is allemaal zo zuur, zo zuinig, zo inspiratieloos.
Mijn ideale wereld bestaat echt. Soms.
In de 3e klas van de internationale school zit
een nieuw jochie. Hij heet Roman, een sproetenkop van drie turven hoog met rossige
krullen. Als je Roman heet kan je bij mij al niet meer stuk, en sproeten zijn
ook altijd goed. Roman is van Duits-Russische afkomst. Afkomst is dikwijls een
ingewikkelde kwestie bij internationale leerlingen. Op een goed moment zat Roman
achter de piano, tussen Tima en Ido, twee stoere knapen. Ik dacht: in de ideale
wereld zitten een Oezbeekse Amerikaan, een Duitse Rus en een Jood op een rijtje
samen muziek te maken. In een nog idealere wereld zou het ook ergens naar
klinken, maar goed. Ik kon het niet laten snel even een foto te maken. Met de
iPad.