Wie sponsort mij voor Alpe du Zvier?

Beneveld door megalomanie, mildheid, of gedreven door de wil de jaarlijkse Kerstactie van mijn school een duw te geven in dit moeilijke jaar waag ik me voor één keer aan een sponsoractie. Het Rijnlands Lyceum haalt ieder jaar geld op voor Edukans, een fijne organisatie die scholen steunt in o.a. Oeganda. En ik ga helpen. Je moet toch iets doen... kent u dat gevoel?

Wat ga ik doen?

Fietsen. In de schuur.

De Alpe d’Huez kent iedereen, de Alpe du Zwift is uitsluitend bekend bij gekken die op de hometrainer met de computer voor hun neus hun rondjes fietsen. Alpe du Zwift is het virtuele equivalent van de echte Alp, even lang, even steil, even zwaar. 

 

Om de Kerstactie te steunen ga ik op 1 januari 2021deze virtuele Alpenreus (12,2 km, stijgingspercentage 8,5%) niet één, niet twee, maar vier keer opfietsen. In de schuur, met mijn eigen racefiets, een kater, een laptop en een Tacx trainer. In het echt is dat trouwens 2x de Stelviopas, 3x de Mont Ventoux en, tja, dus 4x de Alpe d’Huez. Ik doop deze actie ‘Alpe du ZVier’ (Slechte naam, maar dat is het bekende ‘Alpe D’HuZes’ ook.

 

Wil je deze ongehoorde uitsloverij sponsoren? 

 

Hoe werkt het? 

- Stuur mij een DM of mail naar: g.vanderwerf@rijnlandslyceum-rlo.nl

- Wordt Donateur met een bedrag tot €5 : Super bedankt! 

- Wordt Vriend met een bedrag van €5 tot €15 : je ontvangt een digitale foto van een uitgemergelde fietser op zijn vierde hellevaart, en een volledig trackrecord van de rit (bewijs). 

- Wordt Mecenas met een bedrag vanaf €15 : je ontvangt hetzelfde als hierboven + een gesigneerd exemplaar van ‘Luchtvissers’ of ‘Gewapende man’: http://www.gerwinvanderwerf.nl/boeken.html 

- Je betaalt het bedrag voor de vierde beklimming. Nr 1-3 rijd ik voor nop.

 Haal ik die 4x21 bochten niet, dan betaal je niets en betaal ik het ingelegde bedrag zelf aan de Actie. Opgeven is dus inderdaad geen optie… 

- Betaling kan via onderstaande QR code of het bankrekeningnummer van Edukans (zie onder)

 

Alle opbrengsten gaan vanzelfsprekend naar de Kerstactie van het Rijnlands Lyceum Oegstgeest, dus bananen, energierepen en lekke banden zijn voor mijn eigen rekening. 

Wie weet wilt u mij steunen!

 

Gerwin

Maak geld over via de QR-code op dit formulier 

of op  NL21INGB0000000515 t.n.v Edukans,

 

Hier wat meer info over de ‘berg’ en het bewijs dat de beklimming in de schuur even zwaar is als de echte: 

https://www.youtube.com/watch?v=YaoqPzDtRbs&feature=emb_logo 

 

Fact sheet: 

Afstand: 105 km (aanrijden + 4 klimmen en 3 afdalingen) 

Hoogtemeters: 4.100 

Geschatte tijd: 7 uur 

Kcal: ca. 4.500 

Eigen makelij

In een boek dat me goed bevalt lees ik deze zin: “We leven in een verhaal van eigen makelij.” Het zinnetje klinkt misschien wat prekerig en onweerlegbaar, maar in de context is het dat niet. Het boek: Uit het leven van een hond van Sander Kollaard, een van de zes genomineerden voor de (uitgestelde) Libris Literatuurprijs. Alleen uit boeken die mij bevallen kunnen zinnen mij laten stilstaan, in minder goede boeken surf ik over de zinnen heen omdat ik de indruk heb dat die zinnen daar ook voor bedoeld zijn. Matige boeken heb ik snel uit, in een paar uur. In goede boeken blijf ik graag wat rondhangen, lummelen als een puber voor het huis van een leuk meisje.

Het zinnetje trof me, want mijn roman Strovuur heeft dit als thema. Fay uit  Strovuur is het frame van haar leven beu (stil meisje van 17 is depressief en dwars vanwege de dood van haar vader) en besluit een compleet nieuw verhaal te maken. Eigen makelij. Daartoe gaat ze met haar opvliegende neef Elvin in een wrak van een auto naar Parijs (waar ze nimmer aankomen). Sommige lezers vroegen zich af of de bizarre gebeurtenissen en ontmoetingen ook verzonnen zijn – niet door de schrijver maar door Fay zelf, de verteller. Dat is een terechte vraag. Precies de goede vraag. Andere lezers vroegen zich dat niet af – zij vinden het boek meestal 'apart'. Apart, je weet wel. Dat is ook prima.

In NRC van vrijdag 17 april las ik een interview met Jia Tolentino over haar boek Trick Mirror, dat gaat over internet als aanjager van zelfbedrog. Ze is jong, er stond een leuke foto bij afgedrukt waarop ze stralend lacht. Als puber zou ik bij haar huis rondhangen, als ik dat had gedurfd. Vooral de hond die languit op haar keukentafel lag was erg goed. Zo’n foto is natuurlijk ook zelfbedrog, dacht ik, en lezersbedrog, het is allemaal niet voorbehouden aan internet. Iedereen leeft in een verhaal van eigen makelij, alleen heb je er op internet meer controle over. Net als in een roman, net als Fay. Voor haar is het van levensbelang, dat nieuwe verhaal. Ik vraag me af waarom je het mensen zou misgunnen, dat zelfbedrog, het is een lucide en voorspelbare vorm van misleiding en daarom tamelijk onschadelijk. Goed, erg origineel zijn ze niet, de Instagram stories. Sjablonen van hedonisme en succes. Dat weten we allemaal. En het zijn verhalen die in deze tijd opzichtig falen – dat ziet Tolentino goed, maar ook dat zien we allemaal. Ik ga haar boek lezen, al geloof ik dat ik een voorstander blijf van de min of meer oprechte vormen van zelfbedrog die maken dat je in een verhaal van eigen makelij kan vertoeven zonder je misplaatst te voelen. Dat kan ook prima via internet. Op Facebook bijvoorbeeld doe ik het ook: daar ben ik net wat grappiger, roekelozer en gevoeliger dan in het echt. Toch klop ik wel ongeveer, ook daar. 

Zoals het echte leven, maar zonder de saaie stukken – dat zei Hitchcock geloof ik over film. Het kan ook voor een roman gelden, al kan je in een roman iets wonderlijks doen: de saaie stukken spannend en levendig maken, met je taal, zoals Sander Kollaard doet. 

Ik ga nog wat rondhangen in zijn boek. Daarna roekeloos de tondeuse in mijn haar zetten.

De Beste Boeken die niet op Lijstjes stonden (tot nu toe)

Ik haat lijstjes in december bijna net zo hevig als kruidnoten en coladrinkende kerstmannen. Eindejaarslijstjes zijn vreemde dingen. Kerstbomen zijn ook heel vreemde dingen, maar daar kan je tenminste nog van zeggen dat ze licht geven in donkere dagen. Welk doel dienen die lijstjes? Ik vind schrijvers die ons op Facebook en Twitter blij en verrast melden dat ze op zo’n lijstje staan irritant. Sommige van hen staan op bijna ieder lijstje – omdat de critici allemaal dezelfde boeken lezen en dezelfde ook niet – en dat melden ze dan steeds opnieuw heel opgetogen. Of nog erger: quasi nonchalant. Niet te doen. Ik weet ook van vroeger hoe het voelt als je niet op zo’n lijstje staat: je voelt je leeg, genegeerd, verraden, je ziet alles zinloos in. En dan moet het nog Kerst worden.

Ook in 2019 waren er weer boeken die niet in de lijstjes voorkwamen. Een grof schandaal. Sommige van die boeken verschenen in het begin van het jaar zodat iedereen ze allang weer is vergeten. Andere verschenen aan het einde van het jaar zodat nog weinigen ze gelezen hebben. Er zijn ook boeken die gewoon beroerd waren, dat kan ook, maar toch ook weer niet zo beroerd dat ze niet ergens op een lijstje zouden kunnen, bijvoorbeeld van de Libelle of de NCRV-gids.

De tien boeken hieronder zijn allemaal erg goed, maar ze stonden niet op een lijstje – tot nu toe. Ik zou bijna zeggen: u moet ze lezen. Maar dat is ook een reden om lijstjes te haten: je wordt toch horendol van al die ongevraagde adviezen van zelfbenoemde kenners, dit moet je lezen, dat moet je lezen. Maar het kan nog erger. Je hebt ook lijstjes waarbij je mag stemmen op een voorgekauwde selectie. Dan hoef je het boek niet eens te lezen. Ja, dan houdt het wel een beetje op.
Op de onderstaande boeken kunt u niet stemmen, maar u kunt ze wel lezen. U moet natuurlijk niets.

De Geesten, Yves Petry

Beste boek 2019 NL literatuur (met Manon Uphoff, die wel in alle lijstjes staat)

De Vriend, Sigrid Nunez

Beste boek 2019 vertaalde literatuur (de enige vertaling die op mijn lijst mocht)

Niemand vertelt je hier ooit wat, Erik Nieuwenhuis

Boekhandelaren, hebben jullie wel opgelet? Kafka meets Hendrik Groen, dat verkoopt toch als een gek?

Zonder liefde, Stefan Brijs

De critici waren het oneens over deze Brijs. Dat zag je aankomen, het is een kalme roman. Maar het broeit, en het is nog grappig ook.

Thuis, Pieter Hoexum

Wel eens over uw deurklink nagedacht? Of over de deur zelf? De sleutels? Het dak? 

En in de nacht een riem, Chrétien Breukers

Alles wat CB schrijft is lezenswaardig, zelfs een roman over een verlopen dichter met koorts en een voorliefde voor SM

Moeder af, Fen Verstappen

Meer goede debutanten in de lijstjes graag!

Het horrortheater van de Nederlandse literatuur, Arie Storm

Arie moet niks hebben van Wieringa, Waterdrinker en boekhandelaren. Lachen.

Uiterste dagen, Ferdinand Lankamp

Meer goede debutanten in de lijstjes graag!

Oregon, Jori Stam

Lekker boek, al heb ik geen idee wat er nou gebeurd is daar in Oregon. Ik dacht steeds dat ik het zelf geschreven had.

Hoera ik heb een literatuuropvatting

Ik besprak in Trouw de afgelopen tijd een paar romans waar ik niet zo enthousiast over was. Het waren romans van Nederlandse auteurs, van sommige van die romans verwachtte ik teveel, van andere bleek een vaag vermoeden dat ik vooraf had zo’n beetje te kloppen.

Het effect van recensies is gering, maar er is een opvallend verschil tussen de positieve en de negatieve bespreking. Ben je positief, dan wordt je lof met gejuich ontvangen, gedeeld door uitgeverij, door fans, door de auteur zelf, op het omslag van de herdruk gezet. Jouw mening wordt de hele tijd bevestigd (zie je wel het is een goed boek!) – om opportunistische redenen, oké, maar toch, je bent blij zo’n boek een handje te kunnen helpen. Op een kritische bespreking volgt meestal een grote stilte. Er wordt niets gedeeld, niets gezegd. Je vraagt je af hoe de schrijver in die stilte op zijn woede zit te kauwen. Ik ga ook altijd twijfelen. Had ik het mis? Je weet niet zeker of je kompas nog werkt, en of je überhaupt een kompas hebt. Ben ik een azijnpisser aan het worden, een boze witte recensent? Ben ik rancuneus, jaloers, cynisch, of juist een moraalridder? Is er een andere onzuivere reden dat ik een negatief oordeel uitspreek over een roman? Op die momenten - als je alleen met je mening bent, als ‘je mening’ tegenover je zit als een zwaarlijvige vriend in een morsige kroeg, een vriend die nooit meer iets verrassends zegt en met wie je wel bent uitgeluld - dan mis ik het discours over wat goede literatuur is, of zou moeten zijn, het gedeelde of juist betwiste ankerpunt. Positief? Iedereen juicht. Negatief? Iedereen zwijgt. Recensenten bespreken dezelfde boeken, maar nooit elkaars opvatting. Gaat het over schrijvers, dan gaat het alleen nog over hoe weinig ze verdienen, gaat over literatuur dan moeten we weer horen hoe weinig er nog gelezen wordt. Dat lezen wel leuk moet blijven.

Ineens was er deze week een reactie op een negatieve bespreking, van een bekende auteur, een indirecte aanval op mij (en tegelijk op een recensent van NRC), via een interview. Kennelijk was de nijd zo groot dat hij de ongeschreven regel dat wie geschoren wordt stil moet blijven zitten naast zich neer legde. De auteur wilde een jeukpoederbombardement op mijn huis uitvoeren, of Albanese huurmoordenaars op me af sturen. Dat was ironie, natuurlijk, en ik snap de reactie best – ik ben zelf ook wel eens afgefikt in een recensie. Maar vervolgens werd ik aangevallen op mijn literatuuropvatting, die volledig verouderd zou zijn. Ergens was ik wel gestreeld, want ik wist nooit zeker of ik wel een literatuuropvatting had. Wat een ‘moderne’ literatuuropvatting was bleef in zijn betoog onduidelijk. Iets met een ‘goed verhaal’, zoals ‘in de Amerikaanse literatuur’. En het moest niet te navelstaarderig zijn. Want daar leed de literatuur (in Nederland) onder. Het moest wel leuk blijven. Daar zat ik dan, met mijn verouderde literatuuropvatting, iets uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, iets over navelstaren en eindeloos gepeur in de ziel.

Ja, misschien had ik het wel mis.

Goddank las ik deze week weer een erg goed boek. Het was een roman die me tot tranen toe roerde, niet vanwege ‘het verhaal’, maar vanwege de taal, woorden die alles nieuw maken, en vanwege de peilloze diepte waar je indondert en weer uitklimt. Ik ga het boek niet bespreken. Het volstaat te zeggen dat het verschrikkelijk goed is, volgens mijn ouderwetse literatuuropvatting die simpel gezegd voorschrijft dat een roman een innerlijk avontuur is, in levende taal opgeschreven. Het verhaal in deze roman is vreselijk, het is er feitelijk niet eens, het wil niet verteld worden. Het peurt de ziel helemaal uit, er klinken echo’s uit de diepe holte. Dit is literatuur. Dankzij dit boek staat het kompas weer naar het noorden gericht, er is op dit moment niets wat me uit koers kan brengen.

De titel: Manon Uphoff, Vallen is als vliegen

Hoera, ik heb weer een literatuuropvatting! Dankzij één boek! Ik ben bereid ervoor te sterven! Ik zie de confrontatie met Albanese huurmoordenaars met vertrouwen tegemoet.

Gevallen engelen (recensie)

Voor wie het niet wist: uitgeverij AFdH (Abels, Frijns, den Haan) is een van meest  eigenzinnige kleine uitgeverijen van het land, ooit in het leven geroepen om een van de meest eigenzinnige schrijvers van Nederland uit te geven: A.L. Snijders. Binnenkort verschijnt er nieuw werk van de bekroonde zkv-schrijver, maar buiten dat is er genoeg ander werk in het fonds dat het waard is besproken te worden. Onlangs verscheen de overdonderende plattelandsnovelle Malterfoske van Lammert Voos, een boek waaraan je maar weer eens kon zien hoe serieus AFdH het uitgeven neemt: de vormgeving, het omslag en de druk was even zorgvuldig én even opvallend als de poëtische taal van Voos. 

Nu is er ook een roman, nota bene voor het eerst in de geschiedenis van de uitgeverij: Gevallen engelen van Almar Otten. Otten is thrillerschrijver, hij heeft een waslijst van titels op zijn naam (bij Sijthoff), en dit is zijn eerste roman. Uit pure nieuwsgierigheid vroeg ik een leesexemplaar aan (ik blijf dat een vreemd woord vinden, alsof er ook ruik- proef- en zet-in-de-kastexemplaren zijn).

Het idee voor deze roman is even eenvoudig als spannend: een groep studenten wordt vijfentwintig jaar nadat hun vriendengroep uit elkaar is gevallen herenigd, door tussenkomst van een notaris, want de vrienden zijn elkaar allang uit het oog verloren, en wel na een tamelijk uit de hand gelopen experiment. Wat is er gebeurd? En wat zal er op die reünie gebeuren? Dat is de vraag die je aan het lezen houdt. Rond deze vragen weeft Otten een verhaal over wat ons vormt (zijn het toch die vermaledijde studentenjaren?), of wij in staat zijn te veranderen (kan je worden wie je niet bent?), en of we met het uitspreken van onze diepste roerselen en verlangens dichter bij anderen komen of dat het juist van hen vervreemdt. 

Otten introduceert maar liefst vijf hoofdpersonages, een hele hoop, maar ze mogen er zijn: de opgeruimde hedonist Bredeler, de mooie Djoesa die alle zeven deugden in zich verenigt, de sombere zonderling Paul, de messcherpe zangeres Kim en het buitenbeentje Hubert. Een vriendenclub, geheimen en een hoop studentikoos gepraat: de roman lijkt in die zin op een kruising van The Secret History van Donna Tartt  en Bij Nader Inzien van Voskuil. Verder zijn er gezellige quinoaschotels, een bosrijke omgeving en een mysterieuze filosoof-buurman die de boel op scherp zet. Als u door het bovenstaande zin heeft gekregen het boek te lezen: koop het, en trek u niets aan van de bedenkingen die ik óók had bij dit boek, en die nu volgen.

Almar Otten schrijft schrijft verzorgd, met precisie, maar ook wat bloedeloos. Er is geen zin die flonkert. Het is flauw om met anekdotisch bewijs te komen in de vorm van citaten, maar beschrijvingen als deze kwam ik wel vaak tegen:

“Hij lichtte het deksel van de hapjespan en constateerde tot zijn opluchting dat de groenten nog niet waren aangebakken. Hij schepte ze met de spatel om en gooide de inhoud van een pot bolognesesaus er overheen. Het water kookte inmiddels en hij draaide de nog halfvolle zak farfalle om boven de pan.”

Inderdaad, het proza is hier precies even saai als het recept voor deze maaltijd. Puur beschrijvend proza zonder interpretatie zoals hierboven (leer het personage kennen door zijn handelingen! Hij kookt eenvoudige maaltijden!) kan ik vaak wel waarderen, maar het boek staat ook vol uitleggerige en psychologiserende passages, zoals deze over Breteler:

“Zijn opgewekte aard bracht het beste in anderen naar boven. De positieve energie die hem omringde gaf hem de ruimte zijn intuïtie te volgen en interesses in te lossen.”

Ik heb wel eens een boek om minder weggelegd, maar nu wilde ik toch doorlezen, en dat is te danken aan het vakwerk dat Otten aan de dag legt bij het portretteren van zijn gevallen engelen. Het zijn echte mensen. Maar ze moeten vallen, en zo herken je in Otten ook de thrillerschrijver die zijn verhaal ‘kloppend’ moet maken. Hoe authentiek de karakters ook zijn, ze móeten meegaan in al die experimenten, ze móeten vijfentwintig jaar later toestemmen in de hereniging. Waarom? Waarom zegt niemand op een zeker moment: jongens, de groeten, aan deze flauwekul doe ik niet mee? Nou, omdat ze ertoe worden gedwongen, niet door hun vrienden of door hun ego, maar door het plot. Voor een thriller is dat noodzakelijk, voor een roman is het zelden heilzaam.

Wat ik dan wel weer sterk vond is het moment waarop de personages zich proberen te ontworstelen aan ‘het plot': ze smijten de brief die de notaris hun op een gegeven moment overhandigt weg, waarmee ze laten zien zelf baas te willen blijven - alsof ze in opstand komen tegen de schrijver zelf. Helaas, de rebellie tegen het script duurt niet lang, er moet een ontknoping volgen op een hutje op de hei, er moet een dode vallen... Dat klinkt natuurlijk hartstikke spannend, dus toch maar lezen dat boek. Het is weer eens wat anders - iets dat je van iedere uitgave van AFdH zou kunnen zeggen.

Almar Otten, Gevallen engelen

Uitgeverij AFdH, 414 blz.

€24,50

All I know, all I know

Ik zit te lezen, beter gezegd: ik zit en ik lees, het is nog een prima boek ook. Toch pak ik de hele tijd mijn telefoon, die naast me ligt, om te kijken of iemand op mijn status op Facebook heeft gereageerd. Iets over het songfestival was het. Ik kijk zo’n beetje om de zes regels, de tussenpozen zullen ongeveer dertig seconden zijn. Strontvervelend vind ik het, dat ik dat doe, en ik vraag mij af waar hij zich bevindt, de hersenkwab die steeds naar die telefoon wil grijpen, of lobotomie mogelijk zou zijn. 

Ik heb wel eens het volgende geprobeerd: gewoon steeds toegeven aan dit inferieure deel dat op snelle kicks aast, net zo lang tot een ander deel – een voornamer deel – het beu wordt en ervoor zorgt dat er maatregelen worden getroffen: dat ik de telefoon buiten mijn bereik leg bijvoorbeeld. Dit ‘beu worden’ is iets fysieks, je reageert geërgerd, je hartslag stijgt, wordt soms zelfs misselijk, zwaar, woedend. Het is walging, niets minder dan dat. Eerlijkheidshalve moet ik er bij zeggen dat die walging pas serieus de kop op steekt als de reacties op mijn Facebook-status uitblijven: geen rode stipjes, een leeg schermpje zonder pushberichten – een hongerig monster. Bij veel rode stipjes voel ik me goed, heel simpel, gewoon goed en niks meer, ik heb nu even geen zin het te duiden. Rood stipje = willoos en kritiekloos naar het ding grijpen. Tot ik ook dát weer ergerlijk vind, dat ik me zo laat ringeloren door stompzinnige beloningsprikkels, als een hond. Wie is hier nou het baasje? (Ja, hallo? Wie?)

Ik leg het monster dus weg, ik leg het op de piano. Dit werkt, nu lees ik wel vijf hele bladzijden. Na die vijf bladzijden loop ik naar de keuken voor een drankje en kijk ik in de tussentijd op mijn telefoon. Raar: er viel niet uit te maken of mijn hersenen mij naar de keuken stuurden vanwege dorst of om een excuus te hebben de telefoon te pakken. 

Het is verwarrend om zulke impulsen die het met elkaar op een akkoordje hebben gegooid zo van buitenaf te bekijken. Liever zou ik een man uit één stuk zijn. En al weet ik dat ik dat niet bent, het idee dat mijn eigen wil niet versplinterd en chaotisch is maar dat ik er een zekere controle over houd, dat er überhaupt een ik is waar ik toevallig mee samenval, dat lijkt een belangrijk idee. Helaas, in plaats van een man uit één stuk, of vooruit, enkele soms wedijverende delen, ben ik gewoon een rommelschuur vol ambities, verlangens, impulsen, angsten en onduidelijke bedoelingen.

Ik probeer te bedenken op welke manier dit inzicht bevrijdend kan zijn, of tenminste werkbaar. Ik kom niet veel verder dan dit: all I know, all I know is dat iedereen zo’n rommelschuur heeft.

Jaja, en zo lijkt het alsof je veel nadenkt op zo’n mistige zondag, maar in werkelijkheid zit ik de ganse dag met het songfestivallied van Duncan Laurence in mijn hoofd, die eigenlijk Duncan de Moor heet, wat ik een mooiere naam vind.