Wiens jaar wordt dit? (column Trouw 3 juli)

Nog even en alles hier is leeg. Heerlijk. Een leeg schoolgebouw nodigt uit tot reflectie. Pas in de leegte die de kinderen achterlaten ontvouwt zich de ruimte om van ze te houden. Ineens vind ik ze allemaal reuzeleuk, want ze zijn weg. 

Welke kinderen zullen mij bijblijven? Aan wie van hen zal ik mij dit jaar blijven herinneren? Aan Isaura? In de schoolmusical Chicago speelde deze 13-jarige een Hongaarse moordenares die niets anders zegt dan ‘Unskuldig!’ en aan het einde wordt opgehangen aan een lichtgevend touw. In mijn klas zingt ze fantastisch en op de talentenshow deed ze een moderne danssolo. Ze leek twintig. Iemand vertelde me dat ze ook uitstekend kan biljarten, beter nog dan de elfjarige Olya die in klederdracht het Russische volksliedje ‘Gul’ ayu ya’ (Ik ben mooi, maar lui’) zong.

Ach, al dat talent. Soms wordt de schittering me teveel. Mijn sympathie gaat gewoonlijk uit naar de ploeteraars, zoals Maarten, onze lieve gothic. ‘Deze is voor oma’ hoor ik hem nog zeggen in de microfoon, voor een volle zaal. Daarna begon hij te grunten en op zijn gitaar te hengsten. Bij de uitgang vroeg ik oma wat ze ervan vond. ‘Heel goed,’ zei het oude dametje. ‘Ik houd wel van een beetje stevig.’

Mijn besluit staat vast. Dit was het jaar is van Mark uit Katwijk. Mark zit in 4 havo en heeft ADHD in de meest stormachtige vorm. De eerste les begon hij bij binnenkomst ongevraagd het irritante deuntje van ‘Levels’ te spelen, met één vinger op een keyboard. ‘Muziek is mijn leven!’ kraaide hij. ‘Mag ik naar de WC?’ Een half jaar later speelde hij nog steeds ‘Levels’, inmiddels met drie vingers. Een maand geleden duwde hij mij vier vellen bladmuziek onder de neus: De filmmuziek van Les Intouchables. ‘Dit ga ik spelen op de muziekavond,’ zei hij. Het papier zag zwart van de zestiende noten. ‘Mooi‘ zei ik. Faal, dacht ik. 

Maar Mark uit Katwijk ging aan de slag. Maat voor maat leerde hij uit zijn hoofd, in een Katwijkse kerk, want thuis hadden ze geen piano. Toen kwam de uitvoering – een wonderbaarlijk moment: Hij speelde feilloos, met gevoel, en vol nuance. Allemaal woorden die in het geheel niet op Mark van toepassing lijken, maar zo was het. Tijdens het spelen zag hij kans even in het rond te kijken. ‘Ha, zie je wel,’ zei zijn blik. ‘Ik speel dit gewoon, dudes.’ Hij oogstte het grootste applaus van de avond.

Nu moet Mark van school, hij heeft allemaal onvoldoendes, behalve voor muziek. Na de vakantie, als de school weer volloopt, zal hij toch een beetje leger zijn, want Mark uit Katwijk is er niet. Desondanks verklaar ik dit zijn jaar. Daar ga je Mark.