De zelfgebouwde radio

Deze week las ik de roman Het leven op aarde van Jan Jacob Slauerhoff. Een boek uit 1934 over China, althans, over een ontheemde westerling in China. De roman maakte indruk, de stijl van Slauerhoff maakte indruk, opnieuw, moet ik misschien zeggen, want het was al zo’n kwart eeuw geleden dat ik hem las. Iemand vroeg om een aanprijzing, en toen schreef ik dit:

In "Het leven op aarde” (wat een fraaie titel, je moet het maar durven zo veelomvattend te zijn) reist de Ierse marconist Cameron, een "verzworven en verlaten” figuur door het gigantische binnenland van China, een reis die als een roes leest, die merkwaardig, avontuurlijk, smerig en betoverend is. Hij komt dichtbij de ziel van het land, en dringt tegelijk diep door in zijn eigen ziel. ‘Het leven op aarde’ is poëtisch, bedwelmend, spannend, het geeft een prachtig tijdsbeeld van een (voor een Europeaan) ‘exotisch’ land in de jaren dertig en is tegelijk universeel: de westerling kan ontsnappen aan de meest hachelijke omstandigheden, maar nooit aan zichzelf - nee, ook niet met oosterse meditatie en Taoïstische onthechtheid.

Zoiets kan je opschrijven over een boek, dat gaat vrij gemakkelijk, je kan het zelfs echt vínden. Lastiger is het om uit te maken of het nou ook de waarheid is. Ik bedoel, of het een correcte weergave is van het boek en van je leeservaring. Het is ook allemaal op zo’n recensenten-toontje opgeschreven, ‘bedwelmend’, ‘de ziel van het land’, het ironisch aangehaalde ‘exotisch’ (knipoog erbij denken) enz. enz. De waarheid is: soms verveelde ik me een aap met dit boek, dikwijls kon ik moeilijk door de stroperige zinnen heenkomen en ging ik op mijn telefoon kijken of er nog wat gebeurde ergens. Ondanks al dat gemodder – van mij dan, niet van Slauerhoff - vond ik het een geweldig boek. Ik ben geneigd het zelfs tot mijn lievelingsboeken te rekenen. De scène waarin Cameron zijn zelfgebouwde radio presenteert aan de vorst Tsjongking, gemaakt met uit de tempel gestolen lampen! Soms heb je maar één scène nodig voor promotie tot lievelingsboek, zoals je in een muziekstuk soms maar één kort moment van gelukzaligheid nodig hebt om het een meesterwerk te vinden. 

Het laatste nieuws: Het leven op aarde is niet meer verkrijgbaar.

(deze sterke romantitel claim ik alvast) 

Maar er is hoop. Atlas Contact bereidt een herdruk voor in de reeks Veen klassiekers.

Sorry als ik hiermee op de zaken vooruitloop.