Oude schoenen

Minister Van Bijsterveldt zal de familiefoto’s inmiddels van haar bureau gehaald hebben en de schilderijtjes teruggebracht naar de kunstuitleen. Wat er met de cactussen gaat gebeuren is nog onzeker. Hoe dan ook, het nakende afscheid heeft haar er niet van weerhouden nog even snel een schoolvak af te schaffen: CKV. 

Culturele Kunstzinnige Vorming is een kunstvak in de bovenbouw dat alle leerlingen volgen. Het paradepaardje van de Tweede Fase. Voor het eerst in de geschiedenis van het Nederlandse onderwijs kregen we een kunstvak als verplicht examenonderdeel. De invoering van het vak in 1998 heeft er en passant voor gezorgd dat alle culturele instellingen in Nederland inmiddels zijn ingespeeld op het ontvangen van groepen jongeren. Mooi of niet? Met het schrappen van CKV duwt onze demissionaire minister een cactus in het achterwerk van alle docenten die vijftien jaar hebben gewerkt aan een veelzijdig, praktisch, en op ervaring gericht cultuurvak. Zo voelt het. Zo is het.

Dacht ik. Maar ik heb mij kennelijk vergist. Van Bijsterveldt noemt de afschaffing van CKV een ‘kwaliteitsimpuls’ voor het kunstonderwijs. We moeten dus blij zijn – het is allemaal goed bedoeld! Het doet me denken aan een versje van Guus Kuijer: ‘Even een prikje, zegt de dokter, het doet geen pijn, het voelt juist fijn!’

In de Kamer heeft de minister CKV al fijntjes vergeleken met een paar oude schoenen, die ze moet vervangen. Vervangen door wat? Ik zal het wel niet goed begrijpen. Maar ik moet toegeven dat het mogelijkheden biedt, het weggooien van oude schoenen als kwaliteitsimpuls. Om het uit te proberen ga ik eens een dagje op blote voeten lopen.

Ineens krijg ik meer goede ideeën. Als ik in mijn eentje een jaar naar Spanje ga, is dat een kwaliteitsimpuls voor mijn huwelijk. Als ik onze vissen door het toilet spoel krijgen ze een beter leven. Als je erover nadenkt is het bombardement van Rotterdam een enorme kwaliteitsimpuls voor de stad geweest.

Als Van Bijsterveldt hier echt in gelooft, waarom schaft ze dan niet alle verplichte vakken af? Dat is nog eens een kwaliteitsimpuls! Weg met dat krampachtige gedoe rond ‘kernvakken’ wiskunde, Engels en Nederlands, weg met al die reken- en taaltoetsen waar de leerlingen (en de docenten) horendol van worden, naar de hel met de fantasieloosheid, de fascinatie voor Europese ranglijstjes, en de roosters vol vakken waarbij iedereen de hele dag ongeveer hetzelfde doet.

Misschien verdraagt deze waarheid geen ironie: Kunst hoeft niet meer van de minister, kunst is nu officieel een hobby. Scholen, wakker worden! Wie kunst niet serieus neemt, ziet de beschaving als een paar oude schoenen. Een kunstvak is nodig, omdat het recht doet aan andersoortige talenten. Verwaarloos jonge mensen met die talenten niet – we gaan ze heel hard nodig hebben.