Arnon Grunberg, VIP in Skybox (Column Trouw 17 april)

Arnon Grunberg wordt ambassadeur voor het vmbo. Het stond in de krant.
Het klonk mij vreemd in de oren, zoiets als ‘Arnon Grunberg wordt de nieuwe trainer van Roda JC,’ wat ik ondanks de rare klank ook best zou kunnen geloven. Grunberg lichtte toe waarom hij het ambassadeurschap had aangenomen: ‘een samenleving waarin alleen degenen die een gymnasiumdiploma hebben als geslaagd gelden is een ontwrichte samenleving.’

Ik kon mij daar in vinden, ik vond het zelfs treffend, ook al krijg ik altijd een onbehaaglijk gevoel wanneer Arnon Grunberg spreekt van ‘de samenleving’. Hij maakt er immers zelf al jaren geen deel meer van uit. Ooit schreef hij een ironisch stukje over het vmbo, waarna hij op uitnodiging van een school in Schagen een les bloemschikken volgde. ‘U begrijpt dat ik daardoor een heel ander beeld van het vmbo heb gekregen.’ 

Bij Grunberg, heb ik het idee, moet je de ironie laag voor laag afpellen, als bij een ui, tot je begint te vrezen dat er geen kern is.

Op de vraag wat hij nu precies ging doen als ambassadeur gaf hij niet direct blijk van ambitie: ‘in principe hoeft een ambassadeur niets te doen.’ Maar hij had wel plannen, hij zou misschien, als het uitkwam, lessen bezoeken.

Ik heb één jaar gewerkt op een vmbo-school, het was mijn eerste jaar als leraar. Na dat jaar vond ik dat vmbo-docenten een hoger salaris moesten krijgen. Dat vind ik nu nog steeds. Het was een Haagse school met extreem moeilijke leerlingen. Ze walsten over me heen. Ze gooiden met een basketbal door de klas, ik riep machteloos: ‘Hier die bal!’ Een jongen verscheen ineens voor het raam. Hij heette Roy, ik zal zijn naam nimmer vergeten. Roy’s kop stak uit een struik, en hij hield een keyboard vast. Hij zwaaide ermee, alsof hij het ding gewonnen had. Tijdens mijn les. Ik was geen ambassadeur, helaas, ik was de leraar. Ik was verantwoordelijk. Als Grunberg in die les gezeten had, dan was ik nu een romanpersonage, zo’n stakker met wie het slecht afloopt.

Misschien gaat Grunberg echt lessen bezoeken, dat zou ik sympathiek vinden. Maar ook al volgt hij honderd lessen, hij blijft een vip in een skybox. Hij zal de vmbo’ers bekijken alsof het grapjes van God zijn, interessante grapjes die hij niet goed snapt. De leerlingen zullen tegen Arnon opkijken, want hij is beroemd, en hij is vroeger van school gestuurd. Als hij lef heeft, en het ambassadeurschap hem ernst is, dan gaat hij een maand lang op het vmbo Nederlands geven. Ik beloof dat ik zo nu en dan mijn kop uit de struiken zal steken om te zien of het een beetje gaat. Deal, Arnon?