Gevaarlijke Kletskoek

‘Woordjes leren, dat is echt niks voor mijn zoon...’ zei een moeder op de ouderavond  tegen een collega van mij, docent Duits, ‘en wij zien het nut er ook niet van in...’

‘Taal bestaat uit woorden,’ antwoordde de docent, ‘dat is het lastige ervan.’ ‘En grammatica, dat gaat ‘m ook niet worden,’ ging de moeder verder. Een snedig antwoord lag de docent op de tong, maar met mensen die dingen zeggen als ‘dat gaat ‘m niet worden’ moet je eigenlijk niet in discussie.

De jongen die het vertikt woordjes te leren heeft natuurlijk gelijk. Hij kan het niet. Hij zit in 3 vwo, en de hemel weet hoe hij er gekomen is, maar woordjes heeft hij er nooit in gekregen, in wat voor taal dan ook. Gelukkig is hij goed in Aardrijkskunde en Biologie, voor beide vakken heeft hij een zes plus. Waarom moet hij dingen doen die hij niet kan?

Dat moet hij omdat hij anders is afgeschreven. Zijn ouders weten het donders goed: het vwo is het nieuwe havo, havo is het nieuwe vmbo en het vmbo is een poel van ellende waar iedereen met wapens rondzeult. Voor een vmbo’er die niet kan zingen is een rol in Oh oh Cherso de enige hoop op een leven buiten de poorten van de Hel.

De Onderwijsraad bood gisteren een nieuw rapport aan. Na het haringhappen en het aanbieden van het eerste kievitsei is dit de grootste folkloristische gebeurtenis in een regeringsjaar. De symbolische waarde ervan is nauwelijks te overschatten. Van Bijsterveldt, die veel weet van symbolische waarde die woorden kunnen hebben (‘ouders zouden meer betrokken moeten zijn bij de scholing van hun kind – et in saecula saeculorum amen’), kreeg het rapport aangeboden. Ik vermoed dat er geklapt werd, en dat er na afloop een glaasje witte wijn werd geserveerd.

Er staat van alles in dit rapport, woorden vooral, in een grammaticale samenhang die ‘m maar niet wil worden. Toch valt er gemakkelijk een conclusie uit te halen: een lage opleiding is het grootste risico voor een kind. Geloof me, ik heb het rapport gelezen. Dit staat er in. Er staat ook in dat een kind van nu allerlei ‘advanced skills’ moet aanleren. Het gaat over computers en communiceren. Dit idee is overgewaaid uit de VS. Je zou wensen dat de wind eens anders stond. ‘Geen advanced skills zonder basic skills’. Let u op de subtiele vermenging van twee talen. Want onze kinderen moeten ook internationaler denken. Het staat eveneens in het rapport. Geen advanced skills zonder... enz. Wat een openbaring! Ik ga mijn zoontje vanmiddag meteen gebieden zijn studie sterrenkunde te staken en eerst de tafel van zeven te leren.

Mijn ouders hebben dertig jaar lang lesgegeven op een vmbo-school. Dagelijks zien zij oud-leerlingen terug in het stadje waar zij wonen. Ze hebben bedrijfjes, klussen bij in het weekend, runnen een gezin, geven voetbaltraining aan de pupillen. Ze hebben het gemaakt. Kennelijk hebben mijn ouders hen genoeg skills bijgebracht om het te redden, basic of advanced, de Onderwijsraad mag het zeggen, ik heb geen flauw idee. Een lage opleiding blijft het grootste risico: het is kletskoek, maar gevaarlijke kletskoek. Iedere opleiding kan leiden tot succes. Punt. Als een Onderwijsraad zoiets al niet duidelijk maakt, hoe moeten wij dan de komende jaren de ouders te woord staan die hun kind beschouwen als een project dat als mislukt beschouwd moet worden als het ‘m niet gaat worden op het vwo?