Retranchement

Het is windstil op de wallen van Retranchement. Ik hoor geen ander geluid dan het zingen van de merels. De wilgen zijn net oude, stramme dames met ontploft permanent. Ook zij maken geen geluid. Sommige zijn hol, ze bestaan alleen nog uit een stam, waar dan weer van alles op groeit en bloeit. Binnenstebuiten gekeerde bomen. Onder aan de dijk sloft een koe naar een plek in de schaduw, waarschijnlijk zonder zich af te vragen hoe het toch kan dat die schaduw daarnet nog gewoon hing op de plek waar zij in het gras lag. Duizenden boterbloemen schilderen gele vegen op de dijken. Gezoem van insecten. De net gerestaureerde klok van de Nederlands Hervormde Kerk slaat elf uur, om mij eraan te herinneren dat ook hier de tijd verstrijkt, tegen zijn zin en de mijne.

Dit is mijn dorp. Ook al weet het dorp dat niet. Ik heb het mij eigen gemaakt, ik heb het veranderd waar nodig, ik heb er personages ingekwartierd, en die zijn vanzelf gaan lopen en doen. Ik heb een bakkerij gemaakt op de plek waar een bakkerij zit, maar de kapsalon is door mij verbouwd tot slagerij en het grote café-restaurant is een knusse dorpskroeg die niet zo best loopt. De Dorpsstraat, het schooltje, de molen, de muziektent op de Markt zijn er allemaal, ik heb ze intact gelaten. 

Maar de wallen zijn het belangrijkste. Nergens heb je zulke wondermooie dijken, overblijfselen van de oude vesting Retranchement, ooit een belangrijke walversterking aan de zeearm het Zwin. Nu mag de natuur haar gang gaan. Op de noordwal lijken de meidoorn en de vlier de overhand te krijgen, de zuidwal is voor de boterbloemen en bramenstruiken, maar aan de oostzijde zijn de schapen de baas en krijgen zelfs de brandnetels geen kans. De koeien vinden het allemaal best, zolang er schaduw genoeg is. 

De naam Retranchement heb ik veranderd, en daarmee heb ik een wonderlijke metamorfose verricht. Het is nog steeds dit dorp, maar alles hoeft niet meer precies te kloppen. Als het precies had moeten kloppen was er geen slagerij, en ik wil dat er wél een slagerij is. Bovendien, was die slagerij er wel degelijk geweest, dan had ik de naam van het dorp alsnog veranderd, want anders had ik de slager het recht gegeven te klagen over het feit dat hij niet lijkt op de slager in het boek omdat hij geen snor heeft, niet zuipt en dat zijn vrouw helemaal niet zo begripvol is als ik doe voorkomen. Ik kijk beschaamd naar mijn schoenen. Hij gaat onverdroten voort. Of ik weet dat de afstand van de achtertuinen in de Noordstraat tot de wallen beslist geen vijftig meter is, en dat er daar helemaal geen schapen grazen in april, en dat er nimmer een rare snuiter heeft gelogeerd met het verontrustende signalement van mijn hoofdpersoon, en dat hij ook nog nooit iemand met een oude Zundapp in het dorp heeft gezien. Maar het is geen sleutelroman, zeg ik zonder overtuiging. Steek die keukenroman dan maar heel gauw in je achterbak, zegt hij, want er klopt geen bal van. Anders nog iets?

Goed, noem het een flauwe truc, een kunstgreep, maar niet de naam van Retranchement veranderen is vragen om problemen, ziet u wel?

Toch voel ik mij niet minder thuis in dit dorp. Ik herken het, en verdomd, ik geloof toch dat het mij ook herkent.

Het is er mooi.

Welkom in Zwinnerschans.