Het examen is gesloten (column Trouw 29 mei)

Vandaag sluit ons theater. Morgen is de sportzaal weer voor de gymmers. Dan piepen de sportschoenen en bonken de ballen op de parketvloer, en is er niets meer dat herinnert aan dit stille en ogenschijnlijk saaie toneelstuk, dat onder de oppervlakte zo bol staat van de dramatiek.

Van alle acteurs in ons toneelstuk heb ik er een paar voor het voetlicht gebracht. Maar ik heb er zoveel meer in de coulissen laten staan. Kijk, daar is Robert uit 5 havo, hij huppelt naar het eerste tafeltje, pakt de plastic liniaal die de school verstrekt en laat hem hard op het tafelblad petsen. Hij huppelt naar het volgende tafeltje, en doet daar hetzelfde. Alle tafeltjes werkt hij zo af. Pats, pets, en daarna gaat hij zitten. Robert heeft zijn pillen voor Adhd niet genomen, bang dat hij er minder scherp van zou worden.

En dan Pieter van de administratie. Hij draagt de sleutel van de kluis waarin de opgaven liggen ‘op het lichaam,’ zegt hij. Ik probeer dat beeld van mij af te schudden. De afgelopen weken speelt hij steeds gevoelige informatie naar mij door, hij hoopt dat hij in de krant komt. Zo zijn er driehonderd paar oordoppen door hem verstrekt, en Pieter vindt dat zeer merkwaardig, want niemand gebruikt ze in de examenzaal. ‘Die nemen ze dus mee naar huis hè. Schrijf daar maar eens over!’

De ouders, allemensen die was ik haast vergeten. Sommigen zijn al weken op van de zenuwen. Sommigen zijn ouder en leraar tegelijk. Ruth, mentor van een examenklas en moeder van een leerlinge in vijf havo: ‘Ik heb alle examens met haar nagekeken, en twee weken lang haar lievelingskostjes gekookt.’ Ja, alle ouders doen hun best, en offeren zich op, althans, dat denken ze. De ouders van Else vertelden haar midden in de examentijd dat ze een flitsscheiding wilden. ‘Maar tot het einde van het examen blijf ik gewoon hier wonen hoor!’ meldde vader. Gezellig.

Tenslotte de conciërges. Nyima, onze goedlachse Tibetaan, schonk op serene wijze 1200 kopjes koffie en thee. Kale Cees leidde de operatie waarbij de honderdvijftig tafeltjes op ’9 latjes afstand’ gezet werden. Hij is een theaterman. Het liefst had hij alles mooi uitgelicht, ook nu, op het moment dat het doek valt. Even schijnen de spotten nog op onze gezichten, fel en heet. De rector spreekt de laatste woorden: ‘Dames en heren, het is vier uur. Het examen is gesloten.’